ਇੱਕ ਰਹੱਸਮਈ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਅਗਲੇ ਪਵਿੱਤਰ ਪਾਠ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਵਾਲ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਵਿਹਾਰ,

Noun:

ਉਪਨਿਸ਼ਦਾਂ ਵਿਚ,

upanishads ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਉਦਾਹਰਨਾਂ:

ਬ੍ਰਹਦਾਰਣਾਇਕ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਗਵਲਕਯ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬੜਾ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਸ਼ਾਸਤਰਾਰਥ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਤ੍ਰਿਪੁਰ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਅਦਭੁੱਤ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਸਥਾਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

1908 ਤੋਂ 1909 ਦੌਰਾਨ ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਡਸਕਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਵਿਖੇ ਪੜਾਂਉਦੇ ਹੋਏ ਸੰਤ ਹਰਬਿਲਾਸ ਕੋਲੋਂ ਹਿੰਦੂ ਫ਼ਿਲਾਸਫ਼ੀ, ਉਪਨਿਸ਼ਦਾਂ ਤੇ ਭਗਵਤ ਗੀਤਾ ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ 6 ਮਹੀਨੇ ਗਹਿਨ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਵਰਗੇ ਗਰੰਥ ਆਏ।

ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ, ਵੇਦ, ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਮੁਤਾਲਿਆ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਭਾਰਤੀ ਦਰਸ਼ਨ ਉਪਨਿਸ਼ਦ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: उपनिषद्; ਉੱਚਾਰਣ: [upəniʂəd]) ਦਾਰਸ਼ਨਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਹੈ ਜੋ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਸੂਤਰ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਲਈ ਸਿਧਾਂਤਕ ਆਧਾਰ ਬਣਦੇ ਹਨ।

ਯੂਰਪ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਮੁਢਲੀਆਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਰਿਗਵੇਦ, ਈਸੋਵਸਯ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਅਤੇ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ ਉੱਤੇ ਸਨ।

ਇਸ ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਲੇਖਕ ਦਾ ਉਪਨਿਸ਼ਦ - ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਮਾਨਵੀ ਮਨੋਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਲਮ ਨਾਲ ਸਜੀਵ ਕਰ ਦੇਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾਯੋਗ ਹੈ।

ਪਰ, ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਮੱਧਕਾਲੀ ਦੌਰ ਦੇ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਬਦ ਵੇਦਾਂਤ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ, ਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸਕੂਲ, ਜੋ ਉਪਨਿਸ਼ਦਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਵਾਂਗ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੁਚੀ ਵੇਦਾਂ, ਉਪਨਿਸ਼ਦਾਂ, ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਤ ਗੀਤਾ, ਵਾਲਮੀਕਿ ਰਾਮਾਇਣ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ।

ਪੁਰਾਣੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵੇਦਾਂਤ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਹੀ ਹਨ।

ਸਗੋਂ ਇਸਦੇ ਬੀਜ ਪੁਰਾਤਨ ਵੈਦਿਕ ਕਾਲ ਦੇ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਸਾਹਿਤ ਵੇਦਾਂ, ਉਪਨਿਸ਼ਦਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਸੇ ਕਾਲ ਦੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪਏ ਵੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਕਾਵਿਆ ਅਤੇ ਨਾਟਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਵਿਦਵਾਨ ਸ੍ਰੀ ਪੰਥਲਮ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਵਾਰੀਅਰ; ਵੇਦ, ਉਪਨਿਸ਼ਦ, ਚੈਂਪਸ, ਵਿਦਿਆਭੂਸ਼ਣ ਵਿੱਚੋਂ ਧਰਮ ਸੂਤਰ ਤ੍ਰਿਵੇਂਦਰਮ ਦੇ ਵੈਂਕਿਟਰਮਾ ਸ਼ਰਮਾ ਕੋਲੋਂ; ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਚੁਰ ਦੇ ਵਿਆਕਰਨ ਭੂਸ਼ਣ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ ਪਦੋਵਾਲ ਤੋਂ ਵਿਆਕਰਨ ਸਿੱਖੀ।