अवक्तव्य Meaning in English
अवक्तव्य शब्द का अंग्रेजी अर्थ : unstatement
, unutterable
ऐसे ही कुछ और शब्द
अटीकाक्र्तअसंवेद्य
बेपर्दा
अनवेल्ड
निकासरहित
बेहवादार
बिना कगार का
विनियोगीय
अनवियलडियर
अनकंप
अव्यूत्पन्न
अनवाइजर
अघोष
अवांछित व्यति
अवांछित रूप से
अवक्तव्य हिंदी उपयोग और उदाहरण
(४) स्यात् अवक्तव्यम् (कहा नहीं जा सकता)।
4. स्याद् अवक्तव्य: उसकी समग्र वास्तविकता को।
(५) स्यात् अस्ति च अवक्तव्यम् च (है किन्तु कहा नहीं जा सकता)।
से वह अवक्तव्य भी है।
महावीर स्वामी ने स्वयं 'भगवतीयसूत्र' में आत्मा की सत्ता के विषय में 'स्याद अस्ति', 'स्याद नास्ति' और 'स्याद अवक्तव्यम' इन तीन भंगों का उल्लेख किया है।
ऐसी स्थिति में ही स्यात् अवक्तव्यम् का प्रयोग किया जाता है।
(६) स्यात् नास्ति च अवक्तव्यम् च (नहीं है और कहा नहीं जा सकता)।
आगे चलकर जब इस सिद्धान्त को तार्किक रूप दिया गया तो यह स्याद्वाद नाम से कहा जाने लगा तथा, स्यात् अस्ति', 'स्यात् नास्ति', स्यात् अस्ति नास्ति', 'स्यात् अवक्तव्य,' 'स्यात् अस्ति अवक्तव्य', 'स्यात् नास्ति अवक्तव्य' और 'स्यात् अस्ति नास्ति अवक्तव्य', इन सात भागों के कारण सप्तभंगी नाम से प्रसिद्ध हुआ।
5. स्याद् अस्ति च अवक्तव्यश्च वह 'अस्ति' होकर भी अवक्तव्य है।
स्यात् अस्ति च नास्ति च अवक्तव्यम् च ।
यदि किसी मत में परस्पर विरोधी गुणों के संबंध में एक साथ विचार करना हो तो उस विषय में स्यात् अवक्तव्यम् का प्रयोग किया जाता है।
6. स्यान्नास्ति च अवक्तव्यश्च 'नास्ति' होकर भी अवक्तव्य है।
स्यात् नास्ति च अवक्तव्यम् च ।